Was een groot gezin vroeger echt gezelliger?

Als je anno 2023 aan een vrouw vraagt of ze later 9 kinderen op wil voeden dan zal ze waarschijnlijk haar hoofd schudden en kijken alsof ze water ziet branden. Een zeer groot gezin hebben is tegenwoordig ondenkbaar, sterker nog, er wordt zelfs afkeurend gereageerd door veel mensen als iemand meer dan 2 of 3 kinderen heeft. Hoe komt dat? En was een groot gezin vroeger echt gezelliger?

Gezinnen van een eeuw geleden

Honderd jaar geleden waren de maatschappelijke normen en sociale opvattingen anders dan nu. In die tijd waren gezinnen met 9 kinderen de normaalste zaak van de wereld. Zelfs in de arme onderklasse van de samenleving was het eerder regel dan uitzondering. Een groot gezin werd toen gezien als een aanwinst, ook al waren er veel monden te voeden en sliepen kinderen in meerdere stapelbedden op kamers in kleine huizen.

De bedstee is niet voor niets uitgevonden. Er moest namelijk extra slaapruimte gecreëerd worden als je een groot gezin had. De reden waarom een groot gezin toen meer maatschappelijk werd geaccepteerd komt door het feit dat veel kinderen werden gezien als een verzekering voor de oude dag van de ouders. Het sociaal vangnet was toen weinig tot niet aanwezig, dus hoe meer kinderen je had, des te groter de kans was dat er iemand zou kunnen zorgen op hoge leeftijd.

Een groot gezin als economische aanwinst

Een groot gezin werd ook als een economische aanwinst gezien. Kinderen begonnen ruim een eeuw geleden al vroeg met werken, zodat ze konden helpen met geld verdienen voor het gezin. Dat heet nu kinderarbeid en is tegenwoordig uiteraard ondenkbaar. Bovendien heerste er toen een andere cultuur als het gaat om de verhoudingen tussen mannen en vrouwen. Mannen werken en vrouwen blijven thuis, zo was de ongeschreven regel.

Dit veranderde gestaag vanaf 1920, toen vrouwen vanwege de toenemende industrialisering steeds vaker buitenshuis gingen werken. Vanaf dat moment ging het snel. Vrouwen kregen stemrecht, feministische organisaties werden opgericht en vrouwen begonnen steeds vaker een eigen carrière op te bouwen. Dan is een groot gezin eerder een nadeel dan een voordeel. Grote gezinnen begonnen te verdwijnen toen vrouwen hun persoonlijke ontwikkelingen steeds belangrijker begonnen te vinden.

Was een groot gezin vroeger echt gezelliger?

Mensen die uit een groot gezin komen zullen waarschijnlijk nostalgische gevoelens aan hun jeugd met zoveel broers en zussen hebben. Maar mensen die uit een klein gezin komen hebben dat ook. Het draait allemaal om liefde. Het maakt niet uit hoeveel kinderen er in een gezin opgroeien, als er een warm nest is dan komt de gezelligheid vanzelf. Feit is wel dat kinderen uit een groot gezin vroeger vaak te maken kregen met de gevolgen van financiële problemen.

Het maakt dus niet uit of je een gezin met 2 kinderen of een gezin met 9 kinderen hebt, gezelligheid kost geen geld. Een groot gezin komt om de bovengenoemde redenen minder vaak voor, maar ze bestaan nog wel. Het lijkt alsof mensen met meer dan 2 of 3 kinderen maatschappelijk minder worden geaccepteerd, maar dat valt wel mee. We denken tegenwoordig anders. ‘Eerst een carrière opbouwen, daarna aan kinderen beginnen’.