Acceptance and Commitment Therapy, beter bekend als ACT, is een relatief nieuwe vorm van psychotherapie die zich richt op het vergroten van psychologische flexibiliteit. Het is ontwikkeld in de jaren ’80 door Steven Hayes en zijn collega’s en is sindsdien wereldwijd steeds populairder geworden. ACT is gebaseerd op de principes van gedragstherapie en mindfulness, met het doel om je te helpen omgaan met moeilijke gedachten en gevoelens, in plaats van deze te vermijden of te bestrijden.
Dit gebeurt door acceptatie van deze ervaringen en het nemen van waardevolle acties die in lijn zijn met de persoonlijke waarden van de cliënt. ACT verschilt van traditionele therapieën doordat het niet primair gericht is op het verminderen van symptomen of het oplossen van problemen. In plaats daarvan moedigt het cliënten aan om hun gedachten en gevoelens te observeren zonder oordeel, en om zich te richten op wat voor hen belangrijk is in het leven.
Dit kan leiden tot een diepere verbinding met zichzelf en anderen, en tot een grotere bereidheid om uitdagingen aan te gaan. ACT is dus niet alleen een behandelingsmethode voor psychische aandoeningen, maar ook een levensfilosofie die kan bijdragen aan een rijker en betekenisvoller leven.
De principes van ACT therapie
De fundamenten van ACT zijn gebaseerd op zes kernprocessen die samen de basis vormen voor psychologische flexibiliteit. Deze processen zijn acceptatie, cognitieve defusie, contact met het huidige moment, zelf als context, waarden en toegewijde actie. Acceptatie houdt in dat men openstaat voor en bereid is om onaangename gedachten en gevoelens te ervaren zonder deze te willen veranderen of vermijden.
Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat iemand leert om angst of verdriet te erkennen zonder erdoor overweldigd te worden. Cognitieve defusie verwijst naar technieken die helpen om afstand te nemen van negatieve gedachten. In plaats van deze gedachten als waarheden te beschouwen, leert de cliënt ze te zien als voorbijgaande mentale gebeurtenissen.
Dit kan bijvoorbeeld door gedachten letterlijk te verwoorden of ze op een creatieve manier te visualiseren. Contact met het huidige moment benadrukt het belang van mindfulness, waarbij men zich bewust is van de huidige ervaringen zonder afleiding of oordeel. Het proces zelf als context helpt cliënten om een breder perspectief op zichzelf te ontwikkelen, waardoor ze zich minder identificeren met hun gedachten en gevoelens.
Tot slot zijn waarden en toegewijde actie cruciaal; cliënten worden aangemoedigd om hun diepste waarden te verkennen en acties te ondernemen die hen dichter bij deze waarden brengen.
Hoe werkt ACT therapie?
ACT therapie werkt door cliënten te begeleiden in het ontwikkelen van vaardigheden die hen helpen om beter om te gaan met hun innerlijke ervaringen. Dit gebeurt vaak in een gestructureerde setting waarin de therapeut verschillende technieken en oefeningen introduceert. Een belangrijk aspect van ACT is dat het cliënten aanmoedigt om hun gedachten en gevoelens niet te onderdrukken, maar ze juist te omarmen.
Dit kan inhouden dat men leert om ongemakkelijke emoties zoals angst of verdriet te ervaren zonder deze te willen vermijden. Een voorbeeld van hoe ACT werkt, is het gebruik van metaforen. Therapeuten kunnen bijvoorbeeld de metafoor van een bus gebruiken, waarbij de cliënt de bestuurder is en zijn gedachten en gevoelens passagiers zijn.
De cliënt leert dat hij niet alle passagiers kan uitzetten, maar dat hij wel kan kiezen hoe hij met hen omgaat terwijl hij zijn reis voortzet. Dit helpt cliënten om een gevoel van controle terug te krijgen over hun leven, zelfs als ze geconfronteerd worden met uitdagende emoties of gedachten. Door deze technieken toe te passen, kunnen cliënten leren om meer aanwezig te zijn in hun leven en zich minder te laten leiden door angst of andere negatieve gevoelens.
Voor wie is ACT therapie geschikt?
ACT therapie is geschikt voor een breed scala aan mensen en kan effectief zijn voor verschillende psychische aandoeningen, waaronder angststoornissen, depressie, posttraumatische stressstoornis (PTSS) en chronische pijn. Het is ook nuttig voor mensen die worstelen met stress, levensveranderingen of identiteitskwesties. De flexibiliteit van ACT maakt het toegankelijk voor zowel volwassenen als jongeren.
Een van de belangrijkste voordelen van ACT therapie is de focus op acceptatie in plaats van vermijding. Veel traditionele therapieën richten zich op het verminderen van symptomen, wat soms kan leiden tot een tijdelijke verlichting zonder echte verandering in de onderliggende patronen. ACT daarentegen moedigt cliënten aan om hun ervaringen volledig te accepteren, wat kan leiden tot diepere inzichten en blijvende veranderingen in gedrag en denken.
Daarnaast bevordert ACT psychologische flexibiliteit, wat betekent dat cliënten beter in staat zijn om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden en uitdagingen in hun leven. Dit kan resulteren in een grotere veerkracht en een verbeterd vermogen om met stress om te gaan. Bovendien helpt ACT cliënten om hun waarden helder te krijgen en actie te ondernemen die hen dichter bij deze waarden brengt, wat leidt tot een groter gevoel van voldoening en betekenis in het leven.
Het bericht ACT therapie, wat is dat? verscheen eerst op Lifestyle Blog Aegonnk.nl.
