Hoe gevaarlijk is legionella?

Kort geleden zijn er in Nederland twee mensen gestorven aan besmetting met legionella via een slecht functionerende cv-ketel. Hoe gevaarlijk is legionella? Moet je bang zijn voor legionella in ons land? Wat is legionella eigenlijk precies, hoe vaak komt het voor, valt de ziekte te genezen en wat kan je doen aan preventie?

Wat is legionella?

Legionella is een bacteriële ontsteking in de longen. Men schat dat ongeveer 500 landgenoten ieder jaar een besmetting oplopen. De meeste daarvan merken er niets van of hebben milde verschijnselen. Er zijn echter gevallen die eindigen met een longontsteking en de dood, vooral bij oudere mensen. De bacterie die verantwoordelijk is voor de ziekte werd pas in 1979 ontdekt na een congres van veteranen (legionairs) in Philadelphia. Een groot aantal oudere deelnemers overleed en de ziekte wordt ook wel de veteranenziekte genoemd.

2 doden door legionella in cv-ketel pic.twitter.com/jzAR09RsMt

— NOS Teletekst (@Teletekst) July 13, 2023

Hoe kan je besmet raken met legionella?

De bacterie komt voor in water dat tussen de 25° en 45°C is. Het water drinken is geen probleem. De besmetting is alleen mogelijk via de longen mits minieme waterdruppels daar binnen dringen. Het risico is dus het grootst bij:

• Douches
• Tuinslangen
• Bubbelbaden
• Airco’s
• Bevochtigings- of vernevelingsapparatuur

Overdracht van mens op mens vindt niet plaats. Alleen een ernstige vorm leidt tot de longontsteking die onderdeel uitmaakt van de veteranenziekte.

Hoe gevaarlijk is legionella?

Er is nog geen middel bekend werkzaam is tegen deze bacterie. Om de ziekte te bestrijden wordt momenteel een combinatie van antibiotica gebruikt dat in sommige gevallen tot genezing leidt. In de meest ernstige vorm leidt de veteranenziekte vaak tot de dood. De meeste slachtoffers zijn ouderen, waarbij het afweersysteem (ook door andere kwalen) verzwakt is. Bij  jongeren kan er tevens sprake zijn van een fatale afloop. Ook dan is er echter in het algemeen een probleem in het afweersysteem van het lichaam.

Een besmetting met legionella voorkomen

De bacterie komt vrijwel overal voor in water en valt dus niet compleet te bestrijden, mede omdat er geen werkend afweermiddel bekend is. Echter is een lage concentratie van de bacteriën niet gevaarlijk. Voor legionella is de meest optimale omgeving stilstaand water met een temperatuur van 25° tot 45° C.

Preventie is niet echt moeilijk. De bacterie zit meestal in de aanslag in leidingen of andere oppervlakten en heeft tijd nodig om zich te ontwikkelen. Een temperatuur hoger dan 60° overleeft de bacterie niet. Kom je terug van vakantie, dan is het verstandig om de douche eerst te reinigen. Zet de watertemperatuur even op 60° C of meer en spoel daarna even goed na met koud water. Ook andere leidingen kan je op die manier ontdoen van de bacterie.

Hou wanden van bijvoorbeeld bubbelbaden altijd hygiënisch schoon en wacht daarmee niet te lang. Kijk voor apparatuur zoals cv-ketels en airco’s in de gebruiksaanwijzing of vraag ernaar bij de leverancier. Experts verwachten dat in ons land het aantal besmettingen in de zomers zal oplopen vanwege de hogere temperaturen. Enige voorzichtigheid is derhalve geboden.

Risico op #legionella ontwikkeling in een installatie ruimte? Ongeïsoleerde leidingen. #nvwa pic.twitter.com/tEVHtBNzqv

— Hans Koopmans📯 (@hans_koopmans) July 13, 2023